🛑 बालमजुरीमुक्त समाजासाठी शाळा व पालकांना जबाबदार बनविण्याची गरज – प्रभा यादव यांचे आवाहन

 

कोल्हापूर | गीता संघर्ष ऑनलाइन डेस्क : 

12 जून आंतरराष्ट्रीय बालकामगार विरोधी दिनानिमित्त, डॉ. आंबेडकर शेती विकास व संशोधन संस्थेच्यावतीने कोल्हापूर आणि सांगली जिल्ह्यांमध्ये बालविवाह व बालमजुरीमुक्त जिल्हा म्हणून कार्य सुरू आहे. या उपक्रमात अॅड. प्रभा यादव यांनी समाजातील प्रत्येक घटकाला जबाबदारीने पुढाकार घेण्याचे आवाहन केले आहे.

अॅड. प्रभा यादव म्हणाल्या की, "शाळा, पालक व समाज संघटनांनी एकत्रितपणे जबाबदारी घेतली, तर बालमजुरी आणि बालविवाहासारख्या समस्यांवर प्रभावी उपाय करता येऊ शकतो." शासनाने यासाठी अनेक कायदे व नियम तयार केले असून, समाजाचा सक्रिय सहभाग आवश्यक असल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले.

📊 चिंताजनक आकडेवारी

• कोल्हापूर जिल्ह्यात २४० अल्पवयीन गुन्हेगार नोंदवले गेले आहेत.

• बलात्कार प्रकरणांतील १९ आणि विनयभंगातील २० अल्पवयीन मुलांचा सहभाग आहे.

• अमली पदार्थ सेवन प्रकरणात १७३ अल्पवयीन मुलांवर गुन्हे दाखल झाले आहेत.

या आकडेवारीतून स्पष्ट होते की शाळाबाह्य मुले व्यसन, गुन्हेगारी आणि सामाजिक अपयशाच्या विळख्यात अडकत आहेत. अज्ञान, गरिबी व सामाजिक विषमता ही बालमजुरीमागील मुख्य कारणे असल्याचे अॅड. यादव यांनी सांगितले.

👥 संस्थेचा पुढाकार

'एक्सेस टू जस्टीस' या राष्ट्रीय अभियानाअंतर्गत देशातील ४०० जिल्ह्यांमध्ये बालविवाह व बालमजुरी विरोधात मोहिम राबवली जात आहे. सांगली आणि कोल्हापूर जिल्ह्यातही डॉ. आंबेडकर शेती विकास व संशोधन संस्था यामध्ये पुढाकार घेत असून, विविध सामाजिक संस्था व कार्यकर्त्यांचा सक्रिय सहभाग आहे.

🧑‍🤝‍🧑 कार्यरत व्यक्तिमत्वे

या उपक्रमात अॅड. प्रभा यादव यांच्यासह नीता आवळे, अमोल कदम, आनंदा कांबळे, राजमती कांबळे, गीता पाखरे, मीनाक्षी कांबळे, अमोल बाबर, रिझवाना कागदी हे कार्यकर्ते सक्रियपणे काम करत आहेत.

🏫 शाळा व अंगणवाडी केंद्रांची भूमिका महत्त्वाची

बालमजुरी व बालविवाह निर्मूलनासाठी अंगणवाडी, प्राथमिक व माध्यमिक शाळांना देखील जबाबदारी देण्याची गरज आहे. केवळ सरकारी प्रयत्न नव्हे, तर समाजातील संघटना, पालक, शिक्षक यांनीही या विषयाकडे गांभीर्याने पाहणे गरजेचे आहे.

---

📝 लेखिका : सौ. गीता पाखरे - संविधान समुपदेशिका 
📌 स्रोत: डॉ. आंबेडकर शेती विकास व संशोधन संस्था
📆 प्रकाशन दिनांक: १२ जून २०२५